Panahon ng Hapon
Malaki ang impluwensyang nagawa ng pananakop ng Hapon sa Pilipinas. Hindi lamang sa pamumuhay at pangkabuhayan kundi maging ang panitikan. Noong 1942 ay nagsimula ang pagsibol ng gintong panahon ng maikling kwento.
Kinilala si Liwayway A. Arceo at Geneveva Edroza Matute ang kauna-unahang manunulat na babae sa bansa. Nakilala sila dahil sa mga makintal na makafeministang maikling-kwento.
Abril 9, 1942, Bumagsak sa kamay ng mga Hapon ang Bataan. At ang mga bilanggo ng digmaan ay pinaglakad ng mga Hapones (tinatawag na Martsa ng Kamatayan) papunta sa isang kampo ng konsentrasyon sa Capas sa lalawigan ng Tarlac.
Enero 1943, si Juan Feleo, katulong si Alex Sunga, ay naglunsad ng grupong pangkultura na nagpapalabas ng iba't-ibang pagtatanghal sa kanayunan. Nueva Ecija Cultural and Dramatic Association (NECDA) ang tawag sa grupo.
Kinilala si Liwayway A. Arceo at Geneveva Edroza Matute ang kauna-unahang manunulat na babae sa bansa. Nakilala sila dahil sa mga makintal na makafeministang maikling-kwento.
MAHAHALAGANG PETSA AT LUGAR SA KASAYSAYAN NG HAPON
Disyembre 8, 1942, Nilusob ng Hapon ang Pilipinas sa kadahilanang nasa isalalim ng kolonya ng Estados Unidos ang Pilipinas kaya't sinakop ito ng mga Hapon. Galit ito sa pagbomba ng Amerika sa Hiroshima. Ayon kay Agoncillo (1960) ay magkasabay na sinalakay ng Hapon ang Apari, Davao, Baguio, Tarlac at Maynila.Abril 9, 1942, Bumagsak sa kamay ng mga Hapon ang Bataan. At ang mga bilanggo ng digmaan ay pinaglakad ng mga Hapones (tinatawag na Martsa ng Kamatayan) papunta sa isang kampo ng konsentrasyon sa Capas sa lalawigan ng Tarlac.
Enero 1943, si Juan Feleo, katulong si Alex Sunga, ay naglunsad ng grupong pangkultura na nagpapalabas ng iba't-ibang pagtatanghal sa kanayunan. Nueva Ecija Cultural and Dramatic Association (NECDA) ang tawag sa grupo.
Magandang Nagawa ng Hapon sa Pilipinas
- Sumibol nang lubos ang panitikan ng bansa sa panahong ito dahil ipinagbawal ng namumunong Hapon ang paggamit ng wikang Igles at itinaguyod ang pagpapayaman sa panitikan gamit ang mga katutubong wika sa bansa
Tula sa panahon ng hapon
- Karaniwan
- Malaya
- Haiku - maikling tulang may 3 taludtod at may bilang ng pantig na 5-7-5 sa bawat taludtod.
- Tanaga - maikling tulang may 4 na taludtod at ang bilang ng pantig ay 7-7-7-7
25 Pinakamabubuting Kathang Pilipino noong 1943
→ Lupang Tinubuan- Narciso Reyes
→ Uhaw ang Tigang na Lupa - Liwayway A. Arceo
→ Lunsod, Ngayon, at Dagat-dagatan- N.V.M. Gonzales
→ May Umaga Pang Daratal- Serafin Guinigundo
→ Sumisikat na ang Araw- Gemiliano Pineda
→ Dugo at Utak-Cornelio Reyes
→ Mga Yabag na Papalayo- Lucia A. Castro
→ Tabak at Sampaguita- Pilar R. Pablo
→ Madilim pa ang Umaga- Teodoro A. Agoncillo
→ Ikaw, Siya at Ako- Brigido Batungbakal
→ May Uling sa Bukana- Teo B. Buhain
→ Bansot- Aurora Cruz
→ Bahay sa Madilim- Alfredo S. Enriquez
→ ang Tao, ang Kahoy at ang Bagyo- Aristeo V. Florido
→ Nagmamadali ang Maynila- Serafin Guinigundo
→ Gaton at ang kanyang Kalakian- Serafin Guinigundo
→ Unang Pamumulaklak- Hernando R. Ocampo
→ Mga Bisig- Amado Pagsanjan
→ Sinag sa Dakong Silangan- Macario Pineda
→ Mga Diyos- Justiniano del Rosaril
→ Luad- Gloria Villaraza
→ Suyuan sa Tubigan- Macario Pineda
→ Paghihintay- Emilio Aguilar Cruz
→ Kadakilaan sa Tugatog ng Bundok- Brigido C. Batungbakal
→ Ibon Mang May Layang Lumipad- Amado Pagsanjan
→ Uhaw ang Tigang na Lupa - Liwayway A. Arceo
→ Lunsod, Ngayon, at Dagat-dagatan- N.V.M. Gonzales
→ May Umaga Pang Daratal- Serafin Guinigundo
→ Sumisikat na ang Araw- Gemiliano Pineda
→ Dugo at Utak-Cornelio Reyes
→ Mga Yabag na Papalayo- Lucia A. Castro
→ Tabak at Sampaguita- Pilar R. Pablo
→ Madilim pa ang Umaga- Teodoro A. Agoncillo
→ Ikaw, Siya at Ako- Brigido Batungbakal
→ May Uling sa Bukana- Teo B. Buhain
→ Bansot- Aurora Cruz
→ Bahay sa Madilim- Alfredo S. Enriquez
→ ang Tao, ang Kahoy at ang Bagyo- Aristeo V. Florido
→ Nagmamadali ang Maynila- Serafin Guinigundo
→ Gaton at ang kanyang Kalakian- Serafin Guinigundo
→ Unang Pamumulaklak- Hernando R. Ocampo
→ Mga Bisig- Amado Pagsanjan
→ Sinag sa Dakong Silangan- Macario Pineda
→ Mga Diyos- Justiniano del Rosaril
→ Luad- Gloria Villaraza
→ Suyuan sa Tubigan- Macario Pineda
→ Paghihintay- Emilio Aguilar Cruz
→ Kadakilaan sa Tugatog ng Bundok- Brigido C. Batungbakal
→ Ibon Mang May Layang Lumipad- Amado Pagsanjan
Nobela at Kathang Buhay sa Panahon ng Hapon
Ang mga napatanyag sa panahong ito na nakapaglathala ng mga aklat sa Ingles.
Sa panahon ng pananakop ng mga Hapones, masasabing lalong hindi namulaklak ang pagsusulat ng nobela.
Ilang taon bago ganap na nalusob ng mga hapones ang bansang Pilipinas ay lumutang sa panitikang Pilipino ang mga nasulat sa Wikang Ingles, sa ilalim ng pangunguna ng Philippine Book Guide at ng Philippine Writer's League.
Sa kathambuhay ay nagningning ang pangalan ng mga manunulat na sina Jose J. Reyes, Victoria Lopez-Araneta, N.V.M. Gonzales at Juan C. Laya
Ilang Nobelang lumabas noong panahon ng Hapones
- Sa Lundo ng Pangarap - Gervacio Santiago
- Pamela - Adraiano Laudico at A.E. Litiaco
- Tatlong Maria - Jose Esperanza Cruz
- Zenaida - Adriano P. Laudico
- Magandang Silangan - Gervacio Santiago
- Lumubog ang Bituin - Isidra Zarraga-Castillo
Comments
Post a Comment